Disiplinler arası yaklaşıma dayalı çevre eğitiminin öğrencilerin çevreye yönelik tutumlarına ve davranışlarına etkisi

Mustafa Hamalosmanoğlu; Esra Güven

doi:10.36681/

Authors

Mustafa Hamalosmanoğlu Erciyes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Kayseri-TÜRKİYE
Esra Güven Erciyes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Kayseri-TÜRKİYE

DOI:

https://doi.org/10.36681/

Keywords:

Çevre Eğitimi, Disiplinler Arası Yaklaşım, Fen ve Teknoloji, İlköğretim, Eğitim

Abstract

Bu araştırmanın amacı, disiplinler arası yaklaşıma dayalı çevre eğitiminin ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarına ve davranışlarına etkisinin incelenmesidir. Araştırma ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen olarak tasarlanmıştır. Katılımcılar Kayseri şehir merkezindeki bir ilköğretim okulunda iki farklı sınıftan 91 (49 kız, 42 erkek) 4. sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma 2010 - 2011 akademik yılının ikinci döneminde yürütülmüştür. Çevre ile ilgili konular 4. sınıf fen ve teknoloji öğretim programından seçilmiş ve 1. grupta disiplinler arası yaklaşımla, 2. grupta geleneksel yaklaşımla verilmiştir. "İlköğretim Öğrencileri Çevre Tutum Ölçeği" ve "Çevre Davranış Testi" veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Toplanan veriler bağımsız örneklem t-testi ve bağımlı örneklem t-testi kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak, öğrencilerin çevreye yönelik tutum ve davranış puanlarının gruplar arasında 1. grup lehine anlamlı bir fark (p< .05) gösterdiği bulunmuştur. Bu bulgular, disiplinler arası yaklaşımın öğrencilerin çevreye yönelik tutumları ve davranışları üzerine geleneksel yaklaşıma kıyasla daha etkili olduğunu göstermiştir.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Akınoğlu, O. & Sarı, A. (2009). İlköğretim Programlarında Çevre Eğitimi. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 30, 5-29.

Benzer, E. (2010). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımıyla hazırlanan çevre eğitimi dersinin fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlığına etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, spss uygulamaları ve yorum (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.

Büyüköztürk, Ş., E. Kılıç Çakmak, Ö. E. Akgün, Ş. Karadeniz & F. Demirel (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.

Çolakoğlu, E. (2010). Haklar Söyleminde Çevre Eğitiminin Yeri ve Türkiye’de Çevre Eğitiminin Anayasal Dayanakları. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 88, 151-171.

D’Hainaut, L. (1986). Interdisciplinarity in general education. UNESCO.

Doğan, M. (1997). Ulusal çevre eylem planı: Eğitim ve katılım. Web sayfası: http://ekutup.dpt.gov.tr/cevre/eylempla/doganm.pdf (Erişim tarihi: 06.04.2012).

Drake, S. M. & R. C. Burns. (2004). Meeting standards through iıntegrated curriculum. Alexandria, Virginia USA: Association for Supervision and Curriculum Development.

Erdoğan, M. (2011). Ekoloji Temelli Yaz Doğa Eğitimi Programının İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bilgi, Duyuşsal Eğilimler ve Sorumlu Davranışlarına Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (4), 2223-2237.

Felice, J., A. Giordan & C. Souchon (1985). Interdisciplinary approaches in environmental education. UNESCO-UNEP International Environmental Education Programme, Environmental Education Series 14.

Focht, W. & Abramson, C. I. (2009). The Case for Interdisciplinary Environmental Education and Research. American Journal of Environmental Sciences, 5 (2), 124-129.

Gökçe, N., Kaya, E., Aktay, S. & Özden, M. (2007). İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumları. İlköğretim Online, 6 (3), 452-468.

Gülay, H. & Ekici, G. (2010). MEB Okul Öncesi Eğitim Programının Çevre Eğitimi Açısından Analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7 (1), 74-84.

Gülay Ogelman, H. & Durkan, N. (2014). Toprakla Buluşan Çocuklar: Küçük Çocuklar İçin Toprak Eğitimi Projesinin Etkililiği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (31), 632-638.

Güven, E. & Hamalosmanoğlu, M. (2012a). İlköğretim 4. Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Kitabındaki Çevre İçerikli Etkinliklerin Disiplinler Arası Yaklaşım Yönünden İncelenmesi. Journal of European Education, 2 (1).

Güven, E. & Hamalosmanoğlu, M. (2012b). İlköğretim 7. Sınıf Çevre Eğitiminin Disiplinler Arası Yaklaşım Açısından İncelenmesi. Journal of European Education, 2 (2).

Hungerford, H. R. & R. B. Peyton (1994). Procedures for developing an environmental education curriculum (revised): A discussion guide for unesco training seminars on environmental education. UNESCO-UNEP International Environmental Education Programme, Environmental Education Series 22.

Intergovernmental Conference on Environmental Education-Final Report (1978). Unesco- UNEP, Tbilisi (USSR), 14-26 October 1977.

Jacobs, H. H. (1989). Interdisciplinary curriculum: Design and implementation (Ed. H. H. Jacobs). Association for Supervision and Curriculum Development, Alexandria, VA. Jacobs, H. H. (2004). Web page:

http://www.thirteen.org/edonline/concept2class/interdisciplinary/implementation.html (Date accessed: 22.01.2012).

Lattuca, L. R., Voight, L. J. & Fath, K. Q. (2004). Does Interdisciplinarity Promote Learning? Theoretical Support and Researchable Questions. The Review of Higher Education, 28 (1), 23-48.

Özay Köse, E. (2010). Lise Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarına Etki Eden Faktörler. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7 (3), 198-211.

Pearce, J. M. & Russill, C. (2005). Interdisciplinary Environmental Education: Communicating and Applying Energy Efficiency for Sustainability. Applied Environmental Education and Communication, 4, 65-72.

Roberts, L. P. & R. D. Kellough (2000). A guide for developing interdisciplinary thematic units (2. bs.). United States: Prentice-Hall. [Akt. Budak Coşkun, S. (2009).

İlköğretim 8. Sınıf matematik dersinin disiplinler arası yaklaşımla işlenmesinin öğrencilerin matematik başarıları ve eleştirel düşünme eğilimleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.]

Semerjian, L., El-Fadel, M., Zurayk, R. & Nuwayhid, I. (2004). Interdisciplinary Approach to Environmental Education. Journal of Professional Issues in Engineering Education and Practice, 130 (3), 173-181.

Skelly, S. M. & Zajicek, J. M. (1998). The Effect of an Interdisciplinary Garden Program on the Environmental Attitudes of Elementary School Students. HortTeknology, 8 (4), 579- 583.

Şimşekli, Y. (2004). Çevre Bilincinin Geliştirilmesine Yönelik Çevre Eğitimi Etkinliklerine İlköğretim Okullarının Duyarlılığı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XVII (1), 83-92.

Uğurlu, Ö. & Demirer, Y. (2008). Disiplinlerarası Çevre Eğitimi Üzerine Ulusal ve Uluslararası Örnekler: Bilimsel Faaliyet, Siyasi Karar Verme Süreci ve Eğitim. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 6 (23), 94-111.

Yavuz, S. (2006). Proje tabanlı öğrenme modelinin kimya eğitimi öğrencilerinin çevre bilgisi ile çevreye karşı tutumlarına olan etkisinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Yıldırım, A. (1996). Disiplinlerarası Öğretim Kavramı ve Programlar Açısından Doğurduğu Sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 89-94.

Yücel, A. S. & Morgil, F. İ. (1998). Yüksek Öğretimde Çevre Olgusunun Araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 84-91.