9. sınıf Kimya, Fizik, Biyoloji ders kitaplarının bilimsel süreç becerileri açısından karşılaştırılması

Ayşe Zeynep Şen; Canan Nakiboğlu

doi:10.36681/

Authors

Ayşe Zeynep Şen Balıkesir Üniversitesi, Necatibey Eğitim Fakültesi, Balıkesir-TÜRKİYE
Canan Nakiboğlu Balıkesir Üniversitesi, Necatibey Eğitim Fakültesi, Balıkesir-TÜRKİYE

DOI:

https://doi.org/10.36681/

Keywords:

Bilimsel Süreç Becerileri, 9. Sınıf Kimya-Fizik-Biyoloji Ders Kitapları

Abstract

Bilimsel süreç becerileri (BSB) ifadesi, orta öğretim programlarında ilk olarak 2007 yılında yer almıştır. Programda yapılan değişikliklerin kitap yazımlarına yansıması, programın işlerliği açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, 2007 yılından bir önceki program olan 1996 yılı ve 2007 yılı ortaöğretim programlarına göre hazırlanan Lise 1. ve 9. Sınıf kimya, fizik ve biyoloji ders kitapları arasında BSB geliştirme yeterliliklerine ne derece yer verildiğinin belirlenmesi ve iki farklı programa göre hazırlanan ders kitaplarının arasında bu açıdan bir farklılık olup olmadığının ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaçla, 1996 yılı ve 2007 yılı kimya, fizik ve biyoloji öğretim programlarına göre yazılan ders kitapları, içerik analizi ile analiz edilmiş ve bulgular karşılaştırılmıştır. Çalışma sonunda, tüm ders kitaplarında Temel Bilimsel Süreç Becerilerinin (TBSB) gelişiminin ilk sırada, Deney Doğrulama Bilimsel Süreç Becerilerinin (DDBSB) ikinci sırada yer aldığı ve Özgün Deney Tasarlama ve Uygulama Bilimsel Süreç Becerilerinin (ÖDTUBSB) ise diğer kategorilere göre gelişiminin daha az hedeflendiği belirlenmiştir. Bunun yanı sıra, BSB açısından öğretim programlarında var olan farklılığın ders kitapları için geçerli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Farklı öğretim programlarına göre hazırlanan ders kitaplarında ortak olarak gözlem ve sonuç çıkarma becerilerinin gelişimi ön planda olup diğer BSB türlerinin gelişimlerine daha az önem verilmektedir.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Aktamış, H. (2012). Determination of the Effect of the Science and Technology Curriculum on Developing Students’ Science Process Skills: A Turkish Case Study. Energy Education and Technology Part B: Social and Educational Studies, 4(1), 419-432.

Ango, M. L. (2002). Mastery of Science Process Skills and Their Effective Use In The Teaching of Science: An Educology of Science Education in The Nigerian Context. International Journal of Educology, 16(1), 11-30. 11 Ağustos 2011 tarihinde http://www.erausa. net/images/011IJE2002V16_N1_Ango,Mary,MasteryofScience.pdf adresinden erişilmiştir.

Arslan, A. &Tertemiz, N. (2004). İlköğretimde Bilimsel Süreç Becerilerinin Geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 479- 492. 1 Mayıs 2011 tarihinde http://www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2004_cilt2/sayi_4/479-492.pdf adresinden erişilmiştir.

Ayas, A., Çepni, S., Johnson, D.& Turgut, M.F. (1997). Kimya Öğretimi. YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Ankara.

Bailer, J.,Ramig, J. E. & Ramsey, J. M. (2006). Teaching Science Process Skills. Michigan: Frank Schaffer Publications.

Başdağ, G. (2006). 2000 Yılı Fen Bilgisi Dersi ve 2004 Yılı Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim

Programlarının Bilimsel Süreç Becerileri Yönünden Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Brotherton, P. N. & Preece, P. F. W. (1995). Science Process Skills: Their Nature and Interrelationships. Research in Science & Technology Education.13(1), 5-11.

Carley, K. (1993). Coding Choices for Textual Anaysis: A Comparison of Content Analysis ana Map Analysis.Sociological Methodology, 23, 75-126.

Dökme, İ. (2005). Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) İlköğretim 6. Sınıf Fen Bilgisi Ders Kitabının Bilimsel Süreç Becerileri Yönünden Değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 4(1), 7-17. 25 Mayıs 2011 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr/vol4say1/v04s01m2.pdf adresinden erişilmiştir.

Gay, L. R. & Airasion, P. (2000). Educational Research: Competencies for Analysis and Application. New Jersey: Prentice Hall.

Işık, A. & Nakiboğlu, C. (2011). Sınıf Öğretmenleri İle Fen ve Teknoloji Dersi Öğretmenlerinin Bilimsel Süreç Becerileri İle İlgili Durumlarının Belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 145-160.

Kanlı, U. & Yağbasan, R. (2008). 7E Merkezli Laboratuvar Yaklaşımının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerini Geliştirmedeki Yeterliliği. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 91–125.

Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi (24. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağılım.

Kılıç, B. G., Haymana, F. & Bozyılmaz, B. (2008). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı’nın Bilim Okuryazarlığı ve Bilimsel Süreç Becerileri Açısından Analizi. Eğitim ve Bilim, 33(150), 52-63. 2 Ağustos 2011 tarihinde

http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/issue/view/32 adresinden erişilmiştir

Koray, Ö., Bahadır, H. & Geçgin, F. (2006). Bilimsel Süreç Becerilerinin 9. Sınıf Kimya Ders Kitabı ve Kimya Müfredatında Temsil Edilme Durumları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 147-156.

Köseoğlu, F., Atasoy, B., Kavak, N., Budak, E., Tümay, H., Kadayıfçı, H. & Taşdelen, U. (2003). Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı İçin Bir Fen Ders Kitabı Nasıl Olmalıdır?. (1. Baskı) Ankara: Asil Yayın Dağıtım.

Maarif Vekâleti Tebliğler Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 976, (7 Ekim 1957). 167- 171.

MEB Tebliğler Dergisi, Cilt: 34, Sayı: 1649, (22 Mart 1971). 97-98.

MEB Tebliğler Dergisi, Cilt: 36, Sayı: 1769, (3 Aralık 1973). 443-444.

Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Tebliğler Dergisi, Cilt: 48, Sayı: 2197, (7 Ekim 1985). 413, 416-420.

MEB Tebliğler Dergisi, Cilt: 54, Sayı: 2348 (Ek), (9 Aralık 1991). 24-29.

MEB Tebliğler Dergisi, Cilt: 55, Sayı: 2352, (17 Şubat 1992). 63-71.

MEB Tebliğler Dergisi, Cilt: 55, Sayı: 2359, (25 Mayıs 1992), s. 307-313.

MEB Tebliğler Dergisi, Cilt: 56, Sayı: 2398, (3 Ocak 1994), 39.

MEB Tebliğler Dergisi, Cilt: 59, Sayı: 2455, (17 Haziran 1996). 306-309.

Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2007a). Ortaöğretim 9. Sınıf Biyoloji Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.

Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2007b). Ortaöğretim 9. Sınıf Fizik Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.

Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2007c). Ortaöğretim 9. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.

Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2013). Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programı (9, 10, 11, 12. Sınıflar İçin). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.

Monhardt, L. and Monhardt, R. (2006). Creating a Context For The Learning Of Science Process Skills Through Picture Books. Early Chilhood Education, 34(1), 67-71.

Nakiboğlu, C. (2009). Deneyimli Kimya Öğretmenlerinin Ortaöğretim Kimya Ders Kitaplarını Kullanımlarının İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 91-101.

Ostlund, K. L. (1992). Science Process Skills Assessing Hands-On Student Performance. Lebanon: Dale Seymour Publications.

Rezba, R. J., Sprague, C., McDonnough J. T. & Matkins, J. J. (2007). Learning and Assessing Science Process Skills. Iowa: Kenndall/Hunt Publishing Company.

Saat, R. M. (2004). The acquisition of Integrated Science Process Skills in a Web- Based Learning Environment. Research in Science & Technological Education, 33(1), 23-40.

Smith, K. (1995). Science Process Assessments for Elementary and Middle School Students.1 Mayıs 2011 tarihinde http://www.scienceprocesstests.com/ adresinden erişilmiştir.

Soyibo, K. (1998). An Assessment of Caribbean Integrated Science Textbooks’ Practical Tasks. Research in Science & Technological Education, 16(1) 31-41.

Şen, A. Z. (2011). Ortaöğretim 12. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerileri Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.

Şen, A. Z. & Nakiboğlu, C. (2012). Ortaöğretim Kimya Ders Kitaplarının Bilimsel Süreç Becerileri Açısından İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 47-65.

Temiz, B. K. (2001). Lise 1. Sınıf Fizik Ders Programının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerini Geliştirmeye Uygunluğunun İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Valentino, C. (2000). Developing Science Skills. 1 Mayıs 2011 tarihinde http://www.eduplace.com/science/profdev/articles/valentino2.html.adresinden erişilmiştir

Yeany, R. H., Yap, K. C. & Padilla, M. J. (1986). Analyzing Hierarchical Relationships Among Modes of Cognitive Reasoning And Integrated Science Process Skills. Journal of Research in Science Teaching, 3(4), 277-291.

URL-1., (2014). Amsel, Sheri. “National Science Standards.” Science Process and Inquiry Skills for Students to Master. Exploring Nature Educational Resource. 1 Temmuz 2014 tarihinde http://exploringnature.org/db/detail.php?dbID=93&detID=2272 adresinden erişilmiştir.

URL-2., (2014). “Writing Guide: Content Analysis”. 15 Temmuz 2014 http://edu-net.net/buswriting/ writing/guides/research/content/index-2.html tarihinde adresinden erişilmiştir.