Hücre zarından madde geçişi ile ilgili kavram yanılgılarının tahmin-gözlem-açıklama yöntemiyle belirlenmesi

Gonca Harman

doi:10.36681/

Authors

Gonca Harman Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Samsun-TÜRKİYE

DOI:

https://doi.org/10.36681/

Keywords:

Tahmin-Gözlem-Açıklama Yöntemi, Hücre Zarından Madde Geçişi, Kavram Yanılgısı, Fen Bilgisi Öğretmen Adayı

Abstract

Fen bilgisi öğretmen adaylarının hücre zarından madde geçişi konusunun kapsamında yer alan difüzyon, difüzyon hızını etkileyen faktörler, osmoz, aktif taşıma, difüzyon ve aktif taşımada enerji kullanımı ile ilgili sahip oldukları kavram yanılgılarını Tahmin-Gözlem-Açıklama (TGA) yöntemini kullanarak tespit etmek amacıyla yapılan çalışmada deneysel araştırma desenlerinden kontrol grupsuz son test desen kullanılmıştır. Çalışmada yapılacak etkinlikle ilgili tahmin, gözlem, açıklama ve tartışma kısmına ilişkin soruların yer aldığı dört bölümden oluşan bir ölçme aracı hazırlanmıştır. Hazırlanan ölçme aracı Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalında 2012-2013 güz yarıyılında 3. sınıfta öğrenim görmekte olan 89 fen bilgisi öğretmen adayına uygulanmıştır. Çalışma sonucunda fen bilgisi öğretmen adaylarının çoğunluğunun konuyla ilgili doğru bilgiler verdikleri, bununla birlikte bazı öğretmen adaylarının ise kavram yanılgılarına sahip oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının konuyla ilgili sahip oldukları kavram yanılgılarını yapılan etkinlik sayesinde bizzat fark etmeleri sağlanmıştır.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Afyon, A., Kaya, M.A. & Yağız, D. (2005). Canlılar bilimi, (2. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.

Akgün, A., Tokur, F. & Özkara, D. (2013). TGA stratejisinin basınç konusunun öğretimine olan etkisinin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 348- 369.

Aktümsek, A. & Konuk, M. (2010). Genel biyoloji (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Artun, H. & Coştu, B. (2011). Sınıf öğretmen adaylarının difüzyon ve osmoz kavramları ile ilgili yanılgılarının belirlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(4), 117-127.

Atasoy, B. (2004). Fen öğrenimi ve öğretimi. Asil Yayın Dağıtım: Ankara.

Aydoğdu, M. & Gezer, K. (Ed). (2005). Canlılar bilimi. Pegem A Yayıncılık: Ankara.

Aydoğdu, M. & Kesercioğlu, T. (Ed). (2005). İlköğretimde fen ve teknoloji öğretimi. Anı Yayıncılık: Ankara.

Aykurt, C. & Akaydın, G. (2009). Biyoloji öğretmen adaylarında bitkilerde madde taşınması konusundaki kavram yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 103-110.

Bilen, K. & Aydoğdu, M. (2010). Bitkilerde fotosentez ve solunum kavramlarının öğretiminde TGA (tahmin et-gözle-açıkla) stratejisinin kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 179-194.

Bilen, K. & Aydoğdu, M. (2012). Tahmin et-gözle-açıkla (TGA) stratejisine dayalı laboratuvar uygulamalarının öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve bilimin doğası hakkındaki düşünceleri üzerine etkisi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 49-69.

Bilen, K. & Köse, S. (2012a). Kavram öğretiminde etkili bir strateji TGA (tahmin et – gözle – açıkla) “Bitkilerde Madde Taşınımı”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 21-42.

Bilen, K. & Köse, S. (2012b). Yapılandırmacı öğrenme teorisine dayalı etkili bir strateji: Tahmin-gözlem-açıklama (TGA) “Bitkilerde Büyüme ve Gelişme”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 123-136.

Bilen, K., Köse, S. & Uşak, M. (2011). Tahmin et-gözle-açıkla (TGA) stratejisine dayalı laboratuvar uygulamalarının fen bilgisi öğretmen adaylarının osmoz ve difüzyon konusunu anlamalarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 115-127.

Boo, H.K. & Watson, J.R. (2001). Progression in high school students’ (aged 16-18) conceptualizations about chemical reactions in solution. Science Education, 85(5), 568- 585.

Campbell, N.A. ve Reece, J.B. (2010). Biyoloji, (3. Baskı). (E. Gündüz, A. Demirsoy, İ. Türkan, Çev.). Palme Yayıncılık: Ankara.

Çepni, S. (2005). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji, (4.baskı). Pegem A Yayıncılık: Ankara.

Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş, (4. Baskı). Celepler Matbaacılık: Trabzon.

Çepni, S. (Ed.). (2011). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi, (9. Baskı). Pegem A Akademi: Ankara.

Çetingül, P.İ. & Geban, Ö. (2005). Understanding of acid-base concept by using conceptual change approach. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 69-74.

Driver, R. & Easley, J. (1978). Pupils and paradigms: A review of literature related to concept development in adolescent science students. Studies in Science Education, 5(1), 61-84.

Driver, R. & Bell, B. (1986). Students’ thinking and the learning of science: A constructivist view. School Science Review, 67, 443-456.

Gilbert, J.K., Osborne, R.J. & Fensham, P.J. (1982). Children's science and its consequences for teaching. Science Education, 66(4), 623-633.

Gilbert, J.K., Watts, D.M. & Osborne, R.J. (1982). Students' conceptions of ideas in mechanics. Physics Education, 17, 62-66.

Güneş, T. (2006). Genel biyoloji. Anı Yayıncılık: Ankara.

Halloun, L.A., & Hestenes, D. (1985). Common sense concepts about motion. American Journal of Physics, 53(11), 1056-1065.

Helm, H. (1980). Misconceptions in physics amongst south african students. Physics Education, 15(2), 92-105.

Kaptan, F. (1998). Fen bilgisi öğretimi. Anı Yayıncılık: Ankara.

Karaer, H. (2007). Yapılandırıcı öğrenme teorisine dayalı bir laboratuvar aktivitesi (kromotografi yöntemi ile mürekkebin bileşenlerine ayrılması). Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 591-602.

Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi, (16. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.

Karatekin, P. & Öztürk, M. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının genel biyoloji laboratuvarında TGA tekniğiyle işlenmiş “Hücre ve Dokular” ünitesinin öğrencilerin başarı ve bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1-2), 111-136.

Kearney, M. & Treagust, D.F. (2001). Constructivism as a referent in the design and development of a computer program using interactive digital video to enhance learning in physics. Australian Journal of Educational Technology, 17(1), 64-79.

Kearney, M., Treagust, D., Yeo, S. & Zadnik, M.G. (2001). Student and teacher perceptions of the use of multimedia supported Predict-Observe-Explain tasks to probe understanding. Research in Science Education, 31(4), 589-615.

Kearney, M. (2004). Classroom use of multimedia-supported Predict-Observe-Explain tasks in a social constructivist learning environment. Research in Science Education, 34(4), 427-453.

Kesercioğlu, T. (2003). (Ed). Canlılar bilimi. Anı Yayıncılık: Ankara.

Kılıç, A.Y. (2009). (Ed.). Genel biyoloji. Anadolu Üniversitesi Yayını: Eskişehir.

Köse, S., Coştu, B. & Keser, Ö.F. (2003). Fen konularındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi: TGA yöntemi ve örnek etkinlikler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 43-53.

Köse, S. (2007). The effects of concept mapping instruction on overcoming 9th grade students’ misconceptions about diffusion and osmosis. Journal of Baltic ScienceEducation, 6(2), 16-25.

Köseoğlu, F., Tümay, H. & Kavak, N. (2002). Yapılandırıcı öğrenme teorisine dayanan etkili bir öğretim yöntemi – tahmin et – gözle – açıkla – “Buz ile su kaynatılabilir mi?. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildirileri, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 16-18 Eylül, Ankara.

Kurt, H. & Ekici, G. (2013). Biyoloji öğretmen adaylarının bağımsız kelime ilişkilendirme testi ve çizme-yazma tekniğiyle “Osmoz” kavramı konusundaki bilişsel yapılarının belirlenmesi. Turkish Studies, 8(12), 809-829.

Küçüközer, H. (2008).The effects of 3D computer modelling on conceptual change about seasons and phases of the moon. Physics Education, 43(6), 632-636.

Liew, C.W. & Treagust, D.F. (1995). A Predict-Observe-Explain teaching sequence for learning about students’ understanding of heat and expansion of liquids. Australian Science Teachers’ Journal, 41(1), 68-71.

Mısır, N. & Saka, A.Z. (2012a). Fizik öğretiminde elektriksel iş ve ısı konusunda tahmin et– gözle–açıkla yöntemine dayalı olarak geliştirilen etkinlik uygulaması, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, 27-30 Haziran 2012.

Mısır, N. & Saka, A.Z. (2012b). Fizik öğretiminde iletkenin sığası konusunda TGA yöntemine dayalı olarak geliştirilen etkinliklerin uygulanması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 305-313.

Odom, A.L. & Barrow, L.H. (1995). Development and application of a two-tier diagnostic test measuring college biology students’ understanding of diffusion and osmosis after a course of instruction. Journal of Research in Science Teaching, 32(1), 45-61.

Odom, A.L. & Kelly, P.V. (2001). Integrating concept mapping and the learning cycle to teach diffusion and osmosis concepts to high school biology students. ScienceEducation, 85, 615-635.

Öner Sünkür, M., Arıbaş, S., İlhan, M. & Sünkür, M. (2012). Tahmin et–gözle–açıkla yöntemi ile desteklenmiş yansıtıcı düşünmeye dayalı etkinliklerin 7. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 25-35.

Öner Sünkür, M., İlhan, M. & Sünkür, M. (2013). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin ısı ve sıcaklık konularındaki kavram yanılgılarının giderilmesine tahmin et-gözle-açıkla (TGA) yönteminin etkisi. International Journal of Social Science, 6(4), 519-534.

Özdemir, H., Köse, S. & Bilen, K. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kavram yanılgılarını gidermede tahmin et - gözle - açıkla stratejisinin etkisi: Asit – baz örneği, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, 27-30 Haziran 2012.

Özmen, H., Şahin, N.F. & Şahin, B. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının difüzyon ve osmoz kavramlarını anlama seviyelerinin belirlenmesi. D.E.Ü. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 81-90.

Özyılmaz, G. A. (2008). İlköğretimde Analojiler, Kavram Karikatürleri ve Tahmin-Gözlem Açıklama Teknikleriyle Desteklenmiş Fen ve Teknoloji Eğitiminin Öğrenme Ürünlerine Etkisi. Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.

Russell, D.W., Lucas, K.B. & McRobbie, C.J. (2003). The role of the microcomputer-based laboratory display in supporting the construction of new understandings in kinematics. Research in Science Education, 33(2), 217-243.

Smith, E.L., Blakeslee, T.D. & Anderson, C.W. (1993). Teaching strategies associated with conceptual change learning in science. Journal of Research in Science Teaching, 30(2), 111-126.

Sönmez, V. & Alacapınar, F.G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık: Ankara.

Tanrıöğen, A. (Ed.). (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık: Ankara.

Tao, P.K. & Gunstone, R.F. (1997).The process of conceptual change in ‘force and motion’, ERIC Document, ED 407259.

Tao, P.K. & Gunstone, R.F. (1999). The process of conceptual change in force and motion during computer-supported physics ınstruction. Journal of Research in ScienceTeaching, 36(7), 859-882.

Tarakçı, M., Hatipoğlu, S., Tekkaya, C. & Özden, M.Y. (1999). A cross-age study of high school students’ understanding of diffusion and osmosis. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 84-93.

Tekin, S. (2008a). Kimya laboratuvarının etkililiğinin aksiyon araştırması yaklaşımıyla geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 567-576.

Tekin, S. (2008b). Tahmin-gözlem-açıklama stratejisinin fen laboratuvarında kullanımı: Kükürdün molekül kütlesi nedir? Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 173-184.

Windschitl, M. & Andre, T. (1998). Using computer simulations to enhance conceptual change: The roles of constructivist ınstruction and student epistemological beliefs.

Journalof Research in Science Teaching, 35(2), 145-160.

Yağbasan, R. & Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 102-120.

Yavuz, S. & Çelik, G. (2013). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin gazlar konusundaki kavram yanılgılarına tahmin et-gözle-açıkla tekniğinin etkisi. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 1, 1-20.

Yıldırım, O., Nakiboğlu, C. & Sinan, O. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının difüzyon ile ilgili kavram yanılgıları. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6, 1, 79- 99.

Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (8. Baskı). Seçkin Yayıncılık: Ankara.